De tijdloze kracht van creatieve expressie
Een paar dagen geleden inspireerde iemand op Linkedin mij met haar post om iets te schrijven over de wijsheid van creatieve expressie. Met name omdat creatieve expressie niet altijd meteen inzicht geeft in dat wat er speelt bij de maker. Soms gaat er een lange tijd overheen, dagen, weken, maanden, jaren. Dat is ook wat er bij mij gebeurde. Meer dan twee decennia later kwam ik erachter wat mijn schilderijen mij eigenlijk wilden vertellen.
In het studiejaar 1986-1987 studeerde ik af als docent tekenen aan de lerarenopleiding in Leeuwarden. Een van de onderdelen was een expositie van het werk dat ik in de afstudeerperiode had gemaakt. Een uitgebreide scriptie waarin ik mijn werk verbond met kunstenaars die mij inspireren was een ander onderdeel. Ik ging er vol voor, zowel het schilderen en tekenen als de verdieping in de kunstgeschiedenis.
Sporen van het leven dat daar ooit had plaatsgevonden, het contrast tussen het licht van buiten en de donkerte binnen, de contouren van attributen die zich soms aftekenden in de schaduwen… Dat was mijn startpunt. De tekenen uit het verleden die soms nog als stille getuigen ergens zijn, of overwoekerd zijn door verandering. Met name in het werk van Anselm Kiefer en Armando voelde ik de opening voor mezelf om dieper te duiken.
Mijn werk bestond, naast vele schetsen en tekeningen, ook uit houten panelen van 122x180cm waarin ik diverse materialen onderzocht en combineerde. Ook in de materieschilderkunst van bijvoorbeeld Tapiès. Twee van mijn werken zie je hier.
Goed, en nu waar mijn werk eigenlijk over ging en wat ik me pas zo’n 25 jaar later besefte. Het ging over mijn eigen binnenwereld. Het onderzoeken wie ik eigenlijk was, het durven aankijken van dat wat zich in de schaduwen bevond, het kunnen dealen met de harde contrasten in het leven, de lichtheid en de zwaarte, de krochten van de geest en de intimiteit van het lichaam.
De schilderijen heb ik uiteindelijk naar de stort gebracht, puur omdat ze te groot waren om ergens te stallen. Soms voel ik nog steeds de pijn van dit afscheid, maar ik kan ook nog steeds de kracht voelen die ik in mezelf voelde toen ik de gevaartes letterlijk over de rand gooide, in de container met afvalhout in de milieustraat.
De kracht om afscheid te leren nemen waar je je ziel en zaligheid in hebt gestopt en weer verder te gaan. Verschillende delen in mij aan het woord laten en ruimte geven. In feite was ik bezig met IFS, lichaamswerk en creatieve therapie zonder dat ik hier überhaupt van had gehoord. En IFS bestond toen amper en als het al bestond, droeg het nog kinderschoenen. Tja, de schilderijen bestaan niet meer in de tastbare wereld. Gelukkig hebben we de foto’s nog.
Ben je beieuwd wat jouw delen je hebben te vertellen via creatieve expressie? Probeer het gewoon eens uit. Neem iets waar je al een tijdje mee rondloopt en ga experimenteren met materialen, eventueel met je ogen dicht om niet afgeleid te worden door kritische stemmetjes...